Cây mít (Artocarpus heterophyllus) là một loại cây ăn quả thân gỗ lớn, có nguồn gốc từ khu vực Nam Á và được trồng rộng rãi ở các vùng nhiệt đới, trong đó có Việt Nam. Đây là một trong những loại cây ăn quả phổ biến nhờ vào giá trị dinh dưỡng cao, hương vị thơm ngon và khả năng thích nghi tốt với nhiều loại đất khác nhau. Ở nước ta, mít được trồng nhiều tại các tỉnh miền Nam như Tiền Giang, Đồng Nai, Bình Dương và Tây Nguyên.
Cây mít có thể cao từ 10-20m khi trưởng thành, thân cây thẳng, vỏ màu nâu sần sùi. Lá mít có màu xanh đậm, hình bầu dục, mọc so le, có độ bóng nhất định. Hoa mít nhỏ, màu vàng nhạt, mọc thành chùm, có cả hoa đực và hoa cái trên cùng một cây. Quả mít có dạng hình bầu dục hoặc tròn, với lớp vỏ xù xì và gai nhọn, kích thước lớn, có thể nặng từ 5kg đến hơn 30kg tùy giống. Khi chín, vỏ mít chuyển sang màu vàng nâu, tỏa ra mùi thơm đặc trưng. Múi mít bên trong có màu vàng, vị ngọt đậm, chứa nhiều vitamin A, C, B6, cùng với khoáng chất như kali, canxi và sắt, rất tốt cho sức khỏe. Hạt mít cũng có giá trị dinh dưỡng cao và có thể được luộc hoặc rang để ăn.
Cách trồng cây mít
Tiêu chuẩn chọn đất Cây mít không quá kén đất nhưng thích hợp nhất với đất giàu dinh dưỡng, tơi xốp, có khả năng thoát nước tốt. Mít có thể trồng trên đất thịt pha cát, đất phù sa hoặc đất đỏ bazan. Nếu trồng ở vùng đất thấp hoặc hay bị ngập úng, cần làm luống cao để tránh thối rễ.
Tiêu chuẩn chọn đất :
Cây mít có thể nhân giống bằng hạt, chiết cành hoặc ghép cành. Tuy nhiên, phương pháp ghép cành được ưa chuộng hơn vì cây giữ được đặc tính tốt của cây mẹ, nhanh ra trái và năng suất cao hơn. Giống mít phổ biến ở Việt Nam hiện nay gồm mít Thái, mít nghệ, mít tố nữ và mít ruột đỏ. Khi chọn cây giống, cần đảm bảo cây khỏe mạnh, không sâu bệnh, có bộ rễ phát triển tốt.
CÂY MÍT có thể trồng được quanh năm tuy nhiên bạn nên trồng vào mùa mưa để không tốn nhiều công tưới tắm và chăm sóc. Cây trồng sau 2 năm sẽ có thu hoạch. Do đặc điểm mỗi năm cho ra hoa khoảng 6-8 đợt nhưng đậu quả chỏi khoảng 2 đợt nên việc trồng cần đảm bảo đúng kĩ thuật.
Tiêu chuẩn chọn giống :
CÂY MÍT có thể được trồng theo 3 cách đó là gieo hạt, chiết cành và giâm cành. Hiện nay cây thường được trồng bằng phương pháp chiết cành là chính. Cây con giống được chọn cần khỏe mạnh không sâu bệnh và có đủ bộ phận.
Xử lý đất và trồng cây:
Trước khi trồng, cần đào hố có kích thước khoảng 60x60x60cm, cách nhau tối thiểu 4-5m để đảm bảo cây có đủ không gian phát triển. Hố trồng nên được bón lót với phân chuồng hoai mục, phân lân và vôi bột để tăng độ phì nhiêu và phòng ngừa sâu bệnh trong đất. Sau khoảng 15-20 ngày, có thể tiến hành trồng cây. Khi trồng, cần nhẹ nhàng tháo bầu đất, đặt cây vào giữa hố, sau đó lấp đất và nén chặt để giữ cây đứng vững. Sau khi trồng, tưới nước ngay để cây nhanh bén rễ. Nếu trồng vào mùa nắng, nên che chắn cây con để tránh ánh nắng gắt làm cây bị héo.
Trồng cây và chăm sóc
Tưới nước: Trong giai đoạn cây con, cần tưới nước đều đặn 2 lần/ngày để giữ ẩm cho đất. Khi cây trưởng thành, có thể giảm số lần tưới xuống còn 3-4 lần/tuần. Vào mùa khô, cần tăng cường tưới nước, còn vào mùa mưa, cần chú ý thoát nước để tránh cây bị úng. Bón phân: Để cây mít phát triển nhanh và cho năng suất cao, cần bón phân định kỳ. Giai đoạn cây con nên bón phân hữu cơ và phân NPK với liều lượng nhỏ. Khi cây lớn, mỗi năm có thể bón 3-4 đợt, tập trung vào các giai đoạn cây ra hoa, đậu quả và nuôi quả. Tỉa cành, tạo tán: Sau khi trồng khoảng 6 tháng, cây sẽ đạt chiều cao khoảng 1m. Lúc này, cần tiến hành bấm ngọn để tạo cành cấp 1. Mỗi cây chỉ nên giữ lại 3-4 cành chính, loại bỏ các cành yếu, cành mọc sát gốc để cây có bộ tán đều và thông thoáng. Khi cây cao khoảng 3m, cần tiếp tục cắt tỉa để kiểm soát chiều cao, giúp việc thu hoạch dễ dàng hơn. Phòng trừ sâu bệnh: Mít ít bị sâu bệnh nhưng vẫn có thể gặp các loại bệnh như sâu đục thân, rầy mềm và nấm hại rễ. Cần theo dõi thường xuyên để phát hiện sớm và có biện pháp xử lý kịp thời, có thể sử dụng thuốc sinh học hoặc phương pháp thủ công như bắt sâu bằng tay.
Tưới nước:
Thời điểm sau khi mới trồng bạn cần tưới nước cho cây đều đặn. Mùa khô cần tăng cường độ tưới còn mùa mưa cần chú ý thoát nước tốt cho đất.
Mít thường bắt đầu cho trái sau khoảng 2-3 năm trồng. Khi quả đạt kích thước lớn, vỏ có màu vàng nhạt và phát ra mùi thơm, có thể thu hoạch. Thời gian từ khi ra hoa đến khi quả chín thường kéo dài khoảng 5-7 tháng. Khi thu hoạch, nên dùng dao hoặc kéo sắc để cắt cuống, tránh làm tổn thương cành. Nhờ vào hương vị thơm ngon và giá trị dinh dưỡng cao, cây mít ngày càng được trồng rộng rãi và trở thành loại cây ăn quả mang lại hiệu quả kinh tế cao. Nếu chăm sóc đúng cách, cây có thể cho trái quanh năm, giúp người trồng mít có nguồn thu nhập ổn định.
